Wat is een buurthuis?
Zoals de naam al verklapt is een buurthuis een huis van de buurt, beter gezegd: een gemeenschapshuis. Dit is een openbare ruimte waar iedereen welkom is, ongeacht je leeftijd, opleidingsniveau of achtergrond. Je zou dus kunnen zeggen dat buurthuizen een soort multifunctionele hubs zijn die verschillende dingen bieden voor verschillende mensen. Zo staat het vooral bekend als aanbieder van activiteiten, denk bijvoorbeeld aan een spelletjesmiddag, de wandelclub of kooklessen.
Het buurthuis is echter veel meer dan dat. In sommige gevallen fungeert het huis ook als kinderopvang, voorlichtingslocatie, stemlokaal en priklocatie. In een buurt- of dorpshuis gebeurt dus ontzettend veel, en dat terwijl het al eeuwen bestaat. Nederland introduceerde het fenomeen aan het eind van de 19e eeuw, toen het nog ‘volkshuizen’ genoemd werden. Ons Huis in de Amsterdamse Jordaan was een van de eerste buurthuisvoorzieningen in ons land. De functie? Het gebouw was er om “handwerkslieden en hunne huisgenoten in vrije uren leerzaam en gezellig bezig te houden”. Vandaag de dag is dat nog steeds het doel van buurthuizen.
Activiteiten voor de buurt
Zoals eerder gezegd is het buurthuis een aanbieder van allerlei activiteiten. Sommige bezigheden zijn wat meer gericht op ouderen, terwijl andere juist meer voor jongeren zijn. Zo worden er regelmatig spelletjesmiddagen of -avonden georganiseerd. Klassieke spellen als blackjack betFIRST en bingo vind je er nog steeds terug, maar ook de digitale wereld heeft nu zijn intrede gemaakt. Zo kun je denken aan gametoernooien en computerlessen, waar we zo nog wat dieper op ingaan.
Gemeentes en beheerders van buurthuizen willen ook het goede voorbeeld geven door een gezonde levensstijl aan te moedigen. Er worden daarom fysieke activiteiten georganiseerd. Het buurthuis is een verzamelplek voor de lokale wandel- en fietsclub, biedt fitness- en yogalessen en geeft bewoners uit de buurt een reden om lekker naar buiten te gaan. Op sommige plaatsen worden ook kooklessen aangeboden, zodat je een goede en gezonde maaltijd leert klaar te maken.
Kunst en cultuur
Ook kunst en cultuur staan centraal binnen het buurthuis. Workshops in bijvoorbeeld schilderen, pottenbakken, breien of haken geven buurtbewoners de mogelijkheid hun creativiteit de vrije loop te laten. Er zijn zelfs dorpshuizen die na afloop een tentoonstelling organiseren, zodat de buurt, vrienden en familie kunnen zien wat iedereen heeft gemaakt. Het ruime aanbod aan activiteiten biedt ouderen en jongeren de kans om nieuwe hobby’s te ontdekken en mensen uit buurt te ontmoeten met dezelfde interesses.
Informatie en educatie
Gemeentes en overheden gebruiken buurthuizen ook als plek om burgers te informeren, adviseren of ondersteunen. Afhankelijk van gebeurtenissen of toekomstplannen worden er voorlichtingsavonden gehouden. Voor lokale bewoners is dit de perfecte manier om helemaal up to date te blijven over wat er in de omgeving speelt.
Bovendien worden buurthuizen ingezet voor educatie. Eerder kwamen al de computerlessen aan bod. Deze worden georganiseerd voor ouderen die lastig hun weg kunnen vinden in de digitale wereld, maar zo zijn er bijvoorbeeld ook taallessen en -cursussen voor iedereen die de Nederlandse taal wil beheersen. Er zijn ook buurthuizen die zich richten op lees- en schrijfvaardigheid. Door deze vaardigheden te verbeteren, worden buurtbewoners – even heel simpel gezegd – steeds slimmer!
Bewoners zijn welkom met vragen en problemen. Moeite met het begrijpen van brieven van de belastingdienst? Geen probleem, want vrijwilligers in het buurtcentrum helpen je daarbij. Kunnen zij dat niet zelf, dan leggen ze je vraag wel bij de juiste instantie neer. Het buurthuis helpt je dus met je problemen, die van financiën tot digitale uitdagingen kunnen variëren.
Vrijwilligers
De meeste buurthuizen en -centra werken met vrijwilligers. Zij willen graag iets terug doen voor hun buurt of halen veel plezier uit het helpen van anderen. Voor hen is het buurthuis een belangrijke plek, waar ze anderen kunnen ondersteunen, activiteiten mogen organiseren en tevens nieuwe mensen leren kennen. Mantelzorgers profiteren op hun beurt van de activiteiten en dagbesteding, omdat zij hierdoor even hun zorg kunnen overdragen en rust kunnen nemen.
Sociaal netwerk
Een buurthuis is er dus voor buurtbewoners van alle leeftijden en achtergronden. Samenkomen in het gemeenschapshuis biedt hen de mogelijkheid om mensen uit de buurt te leren kennen, onder het genot van een kop koffie of een zelfgemaakte maaltijd. Ook voor bewoners die minder te besteden hebben zijn de gratis activiteiten een ideale manier om toch actief en sociaal bezig te zijn.
Het buurthuis strijdt daarmee ook tegen eenzaamheid, die door de coronapandemie alleen maar toenam. Lokale bewoners komen soms dagelijks langs voor een praatje, wat de leefbaarheid van de wijk bevordert. Voor velen is het buurthuis dan ook een magische plek, waar zij mensen met dezelfde behoeften en interesses ontmoeten.
